Кризис 1998-жылы августта аяктагандан кийин, Россиянын экономикасы каржылоо булактарына өтө муктаж болду. Тышкы жана ички карыздардын болушунан, Батыш инвесторлорунун жалпы ишенбөөчүлүгүнөн жана мамлекеттик баалуу кагаздар базарынын кыйрашынан улам, бийлик кайрадан ишенимдүү булакка - калктын аманаттарына кайрылды.
Үнөмдөө - бул калктын келечек үчүн үнөмдөгөн каражаттары. Алар кирешелер менен учурдагы чыгымдардын ортосундагы айырмачылыктан, башкача айтканда, белгилүү бир мезгилди эсептөөдө талап кылынган каражаттардын жыйындысынан келип чыгат.
Банктын каражаттары
Банктардын көпчүлүк бөлүгү калктан акча тартуу. Ошентип, банктын ишинин негизги көрсөткүчү депозит портфели. Башкача айтканда, жүгүртүүдөгү бош каражаттардын көлөмү активдүү операцияларды жүргүзүү жана киреше алуу мүмкүнчүлүгүнө байланыштуу. Каражаттарды тартуу үчүн, банктар депозиттердин ар кандай шарттарын колдонушат.
Банк калктан кандай шартта акча каражатын тартып жаткандыгына жараша, депозиттер ар кандай мөөнөттөрдө жана пайыздарда болот:
- Талап боюнча - аманатчынын акчасы талап боюнча кайтарылып берилет. Конкреттүү мөөнөт жок болгондуктан, мындай депозиттин чени чоң болбойт.
- Мөөнөттүү депозит - белгилүү бир мезгил бар (1, 3, 6 ай, 1 жыл). Бардык пайыздарды алуу үчүн, салым ар дайым алынып турбашы керек. Же акча төмөн пайыз менен кайтарылып берилет.
- Үнөмдөө - акчаны бөлүп-бөлүп толтурууга жана алууга тыюу салынат.
- Топтолгон - салынган сумманы толуктоого жол берилет.
- Эсептешүү (универсалдуу) - аманатчы өз каражаттарын (кириш жана чыгыш бүтүмдөрүн) көзөмөлдөй алат.
–Утуш - пайыздар чегерилбейт, бирок депозиттин ушул түрү боюнча кардарлардын арасында ойнотулат ж.б.
Банкка депозиттер эмне үчүн керек?
Насыялар үчүн - Россиянын Борбордук банкы өзүнүн мүлкүн күрөөгө калтырып, чет элдик банктардан насыя алат. Андан кийин жергиликтүү банктарга насыя берет, бирок жогорку пайыз менен. Жана бул банктар, пайыздык ченин жогорулатып, калкка турак жай, бизнести өнүктүрүүгө, ар кандай насыяларды беришет. Жүгүртүү - банктар чет өлкөлүк валютаны арзан баада сатып алышат, андан кийин кымбат сатышат. Баалуу кагаздар, акциялар - инвесторлордон алынган акча, кийинчерээк баалуу кагаздарды, акцияларды сатып алууга жумшалышы мүмкүн. Башкача айтканда, банк ортомчулук ишин жүргүзөт.
Банк тутуму өз акционерлерине пайда гана алып келбестен, бизнести, илимди өнүктүрүүгө катышат, ошондой эле техникалык прогрессти шарттайт. Кандайча? Бул жөнөкөй: банк каражаттарды өзүнө топтойт, андан кийин аларды компетенттүү бөлүштүрөт - натыйжалуу долбоорлорго инвестиция салат, ишканаларды колдойт жана керектөөчүлөргө финансылык маселелерин чечүүдө жардам берет. Ошентип, калктын аманаттары, айрыкча, банктар иштеген акчанын негизги булагы болуп саналат жана анын аркасында бүтүндөй экономика иштеп жатат.
