Киреше - бул өтө кеңири колдонулган термин. Бул түшүнүк ар кандай жолдор менен колдонулат. Бул сөздүн эң кеңири тараган мааниси төмөнкүдөй: иш-аракеттердин натыйжасында акча же материалдык баалуулуктарды алуу.
Киреше эмгек акы, пайыздар, дивиденддер, салыктар жана ишкердиктин пайдасы түрүндө алынган акчанын жалпы суммасы катары аныкталат. Макроэкономикалык анализде өлкөнүн жалпы кирешеси же улуттук кирешеси каралат. Микроэкономикалык анализде белгилүү убакыт аралыгында акча каражаттарынын же материалдык баалуулуктардын келип түшүүсү эске алынат. Ошондой эле, киреше адамдын сатып алуу жөндөмүнө карата талданат.
Революцияга чейинки Россиянын тарыхында бюджетке түшкөн кирешелер түз кирешелер, кыйыр кирешелер жана регалиядан жана монополиялардан түшкөн кирешелер деп аныкталган. Бүгүнкү күндө бюджет бюджеттик фонддун кирешелеринен, салыктык кирешелерден жана салыктык эмес кирешелерден турат. Башкача айтканда, мамлекеттик кирешелер тышкы соода операциялары, тышкы насыялар, тышкы жардамдардан түзүлөт, ал мамлекеттик функцияларды, төлөмдөрдү, алымдарды жана салыктарды жүзөгө ашырууга жумшалат. Салыктык кирешелер бюджеттин ордун толтурууда алдыңкы ролду ойнойт.
Экономикада "киреше" түшүнүгү бир нече классификацияга ээ.
Эмгек же тапкан киреше - бул аткарылган жумуш үчүн алынган киреше, ал эми тапылбаган киреше - ижара акысын же табигый ресурстарга же бир жерге салынган капиталга пайыздарды алуу. Батышта бул классификация салыктын ставкасын аныктоодо колдонулат.
Номиналдык киреше - баанын өзгөрүшүнө жана салык салууга карабастан алынган акчалай киреше, ал эми чыныгы киреше - баанын өзгөрүшүн жана салыктык чегерүүлөрдү эске алуу менен киреше.
Жалпы киреше - бул ишкананын товарларды жана кызматтарды сатуудан түшкөн кирешеси, мүлктүк баалуулуктар, насыяга акча берүүдөн алынган пайыздар, аткарылган жумуштарды сатуудан түшкөн кирешелер жана башка акчалай кирешелер.
Киреше алынган расмий эмес иш-аракеттер базардан тышкары кирешелер жана мыйзамсыз кирешелер болуп бөлүнөт.
"Таза киреше" деген сөз айкашы эң көп колдонулган жана ресурстардын наркы менен дүң кирешенин ортосундагы айырманы билдирет. Ошентип, "таза киреше" деген сөз киреше менен байланыштуу болуп калды.
